Gdy czyta się te książki w dość nieodległym czasie, to ma się poczucie przemierzania świata, skakania w różne strefy klimatyczne.- powiedział o nominowanych do Nagrody imienia Beaty Pawlak reportażach Roman Kurkiewicz. Przyznawane od 2003 roku wyróżnienie za tekst na temat innych kultur, religii i cywilizacji tym razem wyjątkowo otrzymało dwoje autorów: Adam Lach za album Stigma i Mateusz Janiszewski za Dom nad rzeką Loes.
W taki sposób wypełniana jest ostatnia wola Beaty Pawlak – dziennikarki i pisarki, która zmarła w 2002 roku w zamachu terrorystycznym na indonezyjskiej wyspie Bali. Fundusz ustanowiony jej testamentem powierzono Fundacji im. Stefana Batorego.
Laureaci : od lewej Joanna Załuska, Tomasz Stawiszyński, Michał Książek, Mateusz Janiszewski, Aleksandra Gumowska, pierwszy z prawej – Adam Lach
Stigma Adama Lacha różni się od pozostałych nominowanych pozycji. To dokument fotograficzny. Choć w tej książce obraz ważniejszy jest niż słowo, to wcale nie znaczy, że mówi mniej. Autor na kilkanaście miesięcy zanurza się w świat 60-osobowej rodziny Romów mieszkających na koczowisku we Wrocławiu, aby zmierzyć się z krążącymi wokół nich stereotypami. Laureat kilkunastu nagród w dziedzinie fotografii twierdzi, że to wyróżnienie jest szczególne. My zawsze wszędzie byliśmy wyróżniani w konkursach fotograficznych, ale wyróżnienie od osób, które zajmują się literaturą jest czymś dla mnie niezwykłym. Po raz pierwszy się wzruszyłem przy odbieraniu tego typu wyróżnienia – mówi.
Mateusz Janiszewski i Adam Lach
Ta nagroda to jest 1300 $, czyli mniej więcej 750 dawek leków na malarię, które będzie można za nią kupić w klinice. Można je podać 750 dzieciom, a ponieważ malaria wśród dzieci do piątego roku życia ma 5% śmiertelność, to 37 dzieci, które przeżyją. – wylicza Mateusz Janiszewski, który nagrodę postanowił w całości przekazać klinice w Timorze Wschodnim, gdzie pracował. Jest lekarzem, podróżnikiem, żeglarze i pisarzem. W książce Dom nad rzeką Loes pisze właśnie o tym niepodległym kraju, byłej kolonii portugalskiej, okupowanej potem przez Indonezję – jego sytuacji wewnętrznej, przemocy, ubóstwie i bardziej lub mniej udolnych próbach pomocy organizacji humanitarnych.
Po ogłoszeniu werdyktu i wręczeniu nagród laureatom Tomasz Stawiszyński poprowadził dyskusję Dialog – nadal możliwy? z udziałem nominowanych do Nagrody. Autorzy opowiadali o pracy nad swoimi książkami i zderzeniem z innymi kulturami. Przekonywali, że najważniejsze jest słuchać, co inni mają do powiedzenia, a także odpowiadali na pytania zadawane przez publiczność.
Weronika Rzeżutka
