10 marca bieżącego roku w Faktycznym Domu Kultury w Warszawie odbyło się spotkanie z twórcami książki pt. „ Bratanki? 11 niezwykłych portretów”.
Krzysztof Varga – bohater jednego z tekstów w „Bratankach”
Prowadzący Piotr Radecki rozmawiał z autorami, którymi są Agnieszka Czapla, Alicja Karasińska, Anna Kiedrzynek, Oliwia Siwińska oraz Bartosz Wróblewski. Gościem specjalnym był jeden z bohaterów reportaży, „specjalista” od spraw polsko-węgierskich – Krzysztof Varga, dziennikarz, pisarz, syn Polki i Węgra. Wśród obecnych znalazł się również pomysłodawca i koordynator projektu – Stanisław Zawiśliński.
Co z pewnością wyróżnia tę książkę na tle wielu innych zbiorów reportaży, to fakt, że została napisana przez młodych ludzi, którzy na początku jej powstawania byli jeszcze studentami. Bohaterowie ich rozmów to tytułowa jedenastka nieprzeciętnych osób, których życie z różnych względów związane zostało z dwoma krajami: Polską i Węgrami. W trakcie spotkania zostały przedstawione losy niektórych z nich. Osób, żyjących na granicy dwóch światów, odmiennych kultur oraz rozbieżnych języków.
Spotkanie rozpoczęła wideorozmowa z Grzegorzem Takacsem, który prosto z Węgier opowiadał o swoich przeżyciach związanych z tożsamością narodową. Przyznał, że dla dziecka bycie „innym” nie jest łatwe, wręcz przeciwnie – często wiąże się z wieloma przykrymi doświadczeniami. Grzegorz w pewnym momencie swojego życia zrozumiał jednak, że wielonarodowość to niezwykły dar. Wynikało to między innymi z możliwości płynnego władania dwoma językami. Dziś przyznaje, że własną córkę chciałby wychowywać w duchu przeświadczenia o wielkiej wartości, jaką oboje posiadają, będąc związani z dwoma krajami.
Po zakończeniu wideorozmowy przedstawione zostały krótkie filmy, prezentujące wybranych bohaterów książki i zawierające jej fragmenty. Po każdym z nich prowadzący prosił autorów o kilka słów komentarza. Perypetie ludzi przedstawionych w reportażach miały różny początek. Niekiedy smutny, tak jak w przypadku Rozalii oraz Krystyny, które w wyniku wybuchu wojny zostały zmuszone do zamieszkania na Węgrzech.
Marzena – kolejna bohaterka – to z kolei założycielka dobrze prosperującej kawiarni „z przekąską Gdańsk”. Dla Laszla Polska wydawała się po prostu atrakcyjna. Wyjeżdżając jedynie na parę miesięcy, postanowił pozostać w niej na trzy lata. „W trakcie wywiadu mówił po polsku z zasadami” – podkreśliła jedna z autorek, Oliwia Siwińska.
Wśród 11 niezwykłych osób znalazł się również Tadeusz Olszański, publicysta, dziennikarz i tłumacz. Na spotkaniu poruszona została kwestia tłumaczenia przez niego książki węgierskiego pisarza Ferenca Molnára „Chłopcy z Placu Broni”, lub jak się okazało „Chłopcy z ulicy Pawła”. Ostatnią przedstawioną bohaterką była Elżbieta – również tłumaczka, lecz tym razem Ryszarda Kapuścińskiego. Autorka wywiadu z Elżbietą zdradziła, iż w jednym z listów Kapuścińskiego adresowanych do Elżbiety pojawiła się karteczka z napisem: „Dla Elżbiety, dzięki której tak pięknie istnieje na Węgrzech”.
Siedzą przy stole ( od lewej ) : Piotr Radecki, Agnieszka Czapla, Oliwia Siwińska, Krzysztof Varga, Stanisław Zawiśliński
Krzysztof Varga w trakcie trwania spotkania przybliżył widowni ogólny obraz Węgier, odnosząc się do kolejno poruszanych kwestii. Podzielił się również własną historią, a opowiadając o swojej relacji Polska – Węgry powiedział: „I Warszawę i Budapeszt – kocham oba miasta na różne sposoby.
Książka została wydana przez Fundację Centrum Badań i Edukacji im. Ryszarda Kapuścińskiego. Na jej czele stoi pomysłodawca projektu – Stanisław Zawiśliński. Zapytany przez jedną z uczestniczek spotkania o źródło pomysłu na książkę odpowiedział: „Lubię mówić o tym, co ludzi łączy, nie co dzieli”. Tak powstał zbiór reportaży o ludziach, których łączą dwa bliskie ich sercom kraje.
Tekst: Klaudia Szłapak
Zdjęcia : Angelika Szpręgiel
